ترديدي نيست که هيچ نرم افزار و
سرويس مجازي ترجمه، قابل رقابت با مترجم انساني نيست و در بهترين حالت
تنها بخشي از نياز را رفع مي‌کند. حال چگونه مي‌شود برخي نرم‌افزارها که
کارايي به مراتب کمتري حتي نسبت به «Google Translate» (نرم‌افزار ترجمه
رايگان گوگل) دارند با حقه‌هاي تبليغاتي در صداوسيما جولان مي‌دهند؟
به
گزارش ايسنا، «جي پلاس» با اين مقدمه نوشت: همانطور که اومبرتو اکو
رمان‌نويس معروف ايتاليايي گفته است «ترجمه، هنر اشتباه کردن است» و
نمي‌توان به هيچ وجه مدعي شد که يک مترجم بسيار خبره هم همواره تمام جملات
را به درستي از زباني به زبان ديگر تبديل مي‌کند. اين در حالي است که
امروزه تبليغاتي با اين مضمون که «مي‌توان با استفاده از يک نرم‌افزار و
اپليکيشن ساده حتي بر اشتباهات انساني در ترجمه هم فائق آمد!»، فضاي مجازي و
حتي رسانه ملي را پر کرده است!
چندي است که يک پيام بازرگاني طولاني درباره
يکي از همين اپيليکيشن‌ها در رسانه ملي پخش مي‌شود و مردم زيادي هم به
همين دليل که رسانه ملي آن را پخش مي‌کند، اطمينان کرده و اقدام به خريد
اين نرم افزار گران‌قيمت در نوع خود کرده و بعضا پشيمان هم شده‌اند!
مترجم سخنگو بهتر از مترجم انساني؟
در تبليغات اين نرم‌افزار ادعا مي‌شود که به
۲۴ زبان مهم دنيا تسلط دارد و از ۵۰ هزار جمله پيش‌فرض هم بهره مي‌برد.
اما موضوعي که تمرکز زيادي روي آن مي‌شود، سخنگو بودن اين نرم‌افزار است؛
به اين شيوه که براي ارتباط برقرار کردن با يک انگليسي‌زبان، کافيست جمله
فارسي را به نرم‌افزار بگوييد تا نرم‌افزار، انگليسي آن را به مخاطب بگويد.
در باب توانايي‌هاي اين نرم‌افزار، بنا بر ادعاهاي آن، چالش‌ها و
ترديدهايي وجود دارد که به بررسي آنها مي‌پردازيم:
مشکل نخست اين است که در پيام‌هاي بازرگاني
پخش‌شده از تلويزيون، دائما نشان داده مي‌شود که کاربر با نرم‌افزار سخن
مي‌گويد تا با مخاطب خارجي ارتباط برقرار کند. در حالي که اين قابليت تنها
به صورت آنلاين امکان‌پذير است و در حالت آفلاين تنها مي‌توان با وارد کردن
متن، نسخه متني تحويل گرفت. بنابراين شما بايد هنگام استفاده از اين چنين
امکاني - اگر فرآيند ترجمه به درستي هم انجام شود - متصل به اينترنت باشيد؛
چه در داخل ايران و چه خارج.
تفاوت آنلاين و آفلاين از زمين تا آسمان!
مهم است بدانيد در بسياري از موارد که عمدتا
مربوط به سفرهاي خارجي است، ممکن است دسترسي به اينترنت موبايل نداشته
باشيد که در اين صورت تنها مي‌توان از نسخه آفلاين و فقط داده‌هاي پيش‌فرض و
محدودي که به طور کامل نمي‌توانند نيازهاي کاربر را برطرف کنند، استفاده
کنيد. به طور مثال، براي انتخاب هتل يا پيدا کردن هتلي در يک آدرس مشخص و
مواردي از اين دست، تنها بايد سوالات درج‌شده در جملات پيش‌فرض را بپرسيد! و
حتي هنگام تايپ سوال هم بايد دقيقا جمله‌اي را بنويسيد که در جملات
پيش‌فرض وجود دارد چرا که در غير اين صورت نرم‌افزار نمي‌تواند آن را تشخيص
دهد!
حالا تصور کنيد چگونه بايد از مخاطب
خارجي‌تان بخواهيد تا «طوري صحبت کند که در حيطه داده‌هاي محدود نرم‌افزار
باشد!“ حتي اينکه نرم‌افزار در حالت آنلاين هم بتواند جملات شما را به صورت
دقيق ترجمه کند هم خود جاي ترديد دارد! چرا که در يکي از پيام‌هاي
بازرگاني اين اپليکيشن در تلويزيون، وقتي کاربر مي‌گويد «ببخشيد مي‌خوام
برم به فرودگاه»، نرم‌افزار ببخشيد را «Sorry» ترجمه مي‌کند در حالي که
ترجمه صحيح Excuse me است. همينطور در ادامه سخنگو اين واژه را درست تلفظ
مي‌کند و در نهايت مشخص نيست سخنگو با متن تشخيص داده‌شده، هماهنگ است يا
خير!
يک نکته ديگر اين است که با وجود نبود امکان
استفاده از قابليت سخنگويي نرم‌افزار در حالت آفلاين، باز هم بايد
فايل‌هاي صوتي آن را دانلود کنيد. اين را يکي از متصديان فروش نرم‌افزار
مي‌گويد؛ در حالي که جالب است بدانيد حتي در صورت دانلود :فايل جملات
پيش‌فرض صوتي» هم، اين نرم‌افزار در حالت آفلاين، سخنگو نيست.
علاوه بر اين، دانلود بسته جملات پيش‌فرض
صوتي و غيرصوتي هر زبان، صرفا جهت استفاده در زمان آفلاين بوده و مشخص نيست
وقتي اين مترجم‌ها در حالت آفلاين سخنگو نيستند، ديگر چرا بايد فايل‌هاي
صوتي را دانلود کرد؟ طبيعتا در صورت اتصال به اينترنت هم که ديگر نيازي به
دانلود نيست.
حتي در حد «گوگل ترانسليت رايگان» هم نيست
اکنون يک مقايسه ساده بين اين نرم‌افزار گران‌قيمت و يک نرم‌افزار کاملا رايگان و شناخته‌شده مانند «گوگل ترانسليت» انجام مي‌دهيم:
- همه قابليت‌هايي را که براي اين نرم‌افزار
سي و چند هزار توماني نام برده شد - ظاهرا پيش‌تر گرانقيمت‌تر هم بوده -
بخش ترجمه سايت گوگل يعني «گوگل ترانسليت» به پيشرفته‌ترين شکل دارد. به
طور مثال «گوگل ترانسليت» تا حد ممکن ويژگي ترجمه متون از روي عکس و با
استفاده از دوربين موبايل يا تبلت را داراست (هر چند براي استفاده در موارد
حساسي چون ترجمه نسخه‌هاي دارويي، متن‌هاي درج‌شده روي داروها و … به
هيچ‌وجه توصيه نمي‌شود) اما اين نرم‌افزار چنين ويژگي‌اي ندارد.
يکي از متصديان فروش نرم‌افزار در اين‌باره
مي‌گويد: به دليل مشکل‌ساز شدن اين ويژگي، مجبور شديم چنين قابليتي را در
نرم‌افزار حذف کنيم؛ حال آنکه در پيام‌هاي بازرگاني تلويزيوني قبل‌تر، چنين
ويژگي‌اي تبليغ مي‌شد. جالب‌تر اينکه «گوگل ترانسليت» که باز هم تاکيد
مي‌کنيم به رايگان در اختيار عموم کاربران هست، در حال حاضر از ۱۰۳ زبان
پشتيباني مي‌کند، ۱۴ زبان هم در حال توسعه بوده و به زودي مورد پشتيباني
قرار مي‌گيرند اما اين نرم‌افزار ۱۵ زبان را براي دريافت صوت و ۲۳ زبان را
نيز براي سخنگويي پيشتيباني مي‌کند.
رايگان از ترجمه سخنگوي گوگل استفاده کنيد
«گوگل ترانسليت» البته ويژگي‌هاي بسيار
ديگري هم دارد که بررسي تخصصي آن در حوصله اين متن نمي‌گنجد اما بدون ترديد
اين موضوع در سرتاسر دنيا پذيرفته شده که مترجم گوگل با وجود کم و
کاستي‌هاي فراوان، قوي‌ترين مترجم مجازي بين‌المللي است و نرم‌افزارها يا
سايت‌هايي که از داده‌هاي اين سرويس رايگان گوگل استفاده نمي‌کنند، ديتابيس
ضعيف‌تري دارند. علاوه بر اين، عمدتا نرم‌افزارها و اپليکيشن‌هاي اندرويدي
مترجم زبان در تمام دنيا رايگان هستند و به اين شيوه‌ها براي مردم تبليغ
نمي‌شوند.
نرم‌افزار «گوگل ترانسليت» را مي‌توان
رايگان و به سادگي از گوگل پلي يا اپ استور براي سيستم عامل‌هاي اندرويد يا
iOS دانلود و نصب کرد. به علاوه اينکه مي‌توان پک هر زبان (همچون فارسي يا
هر زبان ديگر) را دانلود و به صورت آفلاين هم از آن استفاده کرد. همچنين
مي‌توانيد در حالت آنلاين از قابليت سخنگويي اين نرم‌افزار هم بهره ببريد
چرا که از زبان فارسي هم پشتيباني مي‌کند.
کاربرهاي ناراضي چه مي‌گويند؟
اما خريداران و کاربران اين نرم‌افزارهاي
ترجمه، گلايه‌هاي متعددي نسبت به آن در فضاي مجازي مطرح مي‌کنند که بدون
درج نام سايتي که آنها را منتشر کرده، به برخي از آنها اشاره مي‌کنيم:
يک کاربر نوشته است: ”در تماسي که با
اپراتور نرم‌افزار …. داشتم به من گفته شد هر کلمه يا جمله‌اي که به صورت
فارسي به انگليسي باشد را پشتيباني مي‌کند و اگر برنامه کار نکرد يا هر
مشکلي داشت مرجوع مي‌کنيم اما وقتي آن را خريدم ديدم که اين طور نيست و در
حالت آفلاين ترجمه فقط منوط به داده‌هاي محدود نرم‌افزار است، به علاوه
اينکه بسياري از جملات کاربردي و مهم هم در اين داده‌هاي پيش‌فرض نيستند.»
چندين کاربر هم از نحوه پشتيباني و پاسخگويي
پس از خريد نرم‌افزار ناراضي بودند. يک کاربر ديگر مي‌نويسد: ”گول اين
نرم‌افزار را نخوريد. اين همان نرم‌افزار گوگل ترنسليت هست که به صورت
رايگان مي‌توانيد دانلود کنيد. هيچ چيز به‌دردبخورتري از گوگل ترنسليت
ندارد. خيلي سخت است وقتي سرت کلاه برود و بخواهي نرم‌افزار را پس بدهي
گوشي را رويت قطع کنند!»
کاربر ديگري نوشته است: ”وقتي که مي‌فهميد
همان گوگل ترنسليت (مترجم گوگل) که رايگان هست را برداشته فقط يک اينترفيس
به اسم …. رويش گذاشته و دارد به قيمت بالا مي‌فروشد، حسابي مي‌فهميد که چه
کلاهي سرتان رفته!»
کاربر ديگري نمونه‌هايي از اشتباهات فاحش
اين اپ را يادآور شده است: ”يک نکته جالب اين است که حتي همين جمله اولي که
در تبليغ مي‌گويد در مورد فرودگاه اگر واقعا با همين برنامه تست بشود يک
جمله ديگر تحويل مي‌دهد که اشتباه است.»
جملات زير حتي در تبليغات زير اشتباه ترجمه مي‌شوند:
- «شما اهل چه کشوري هستيد؟» ترجمه مي‌شود: what country you are (ترجمه صحيح: where are you from)
- «از من يک عکس مي‌گيري؟» ترجمه مي‌شود: A picture of me (ترجمه صحيح: can you take a photo of me)
- چون به حرفم توجه نمي‌کني! ترجمه مي‌شود:
!Because you don’t attention on my word (ترجمه صحيح: because you don’t
pay attention to my words)
جالب است بدانيد در يکي از پيام‌هاي
بازرگاني جمله‌اي با اين مضمون وجود دارد که ”اين نرم‌افزار عملکردي بهتر
از مترجم انساني داشته و با آن از به وجود آمدن مشکلات در قراردادهاي تجاري
جلوگيري مي‌شود!» اين ادعا حتي در حد تصور کردن هم نيست و با داشتن کمترين
اطلاعات اوليه از موضوع ترجمه، فکر قياس کردن اين دو با هم به ذهن خطور
نمي‌کند.
سهل‌انگاري صدا و سيما!
اگر فرض بگيريم شرکت توسعه‌دهنده اين
اپليکيشن بسيار ساده، اجازه توليد و فروش آن را حتي با قيمتي گزاف و خارج
از عرف نرخ نرم‌افزارها بر اساس قابليت‌هاي منحصر به فردشان داشته باشد -
که بعيد است در صورت نظارت صحيح دستگاه‌هاي ناظر چنين امکاني وجود داشته
باشد - اما گله از صداوسيما همچنان باقي است. اينکه چطور تلويزيون به
اصطلاح رسانه ملي که هنوز در ذهن تعداد قابل توجهي از مردم مصونيت دارد و
هر کالايي که در آن تبليغ مي‌شود را طور ديگري مي‌پندارند، صرفا با هدف کسب
درآمد، به چنين محصولات «فريب‌دهنده»اي فضاي تبليغاتي در تلويزيون بدهد؟
و اينکه:
- صدا و سيما که شبکه‌هاي بين‌المللي متعددي
چون «پرس تي وي» دارد، نمي‌تواند از يک متخصص ترجمه يا حتي يک مترجم ساده
براي بررسي نه چندان پيشرفته اين «نرم‌افزار ساده ترجمه» بهره گيرد تا از
فريب مردم و ضرر مالي آنها جلوگيري کند؟
- واقعا تلويزيون زيان نکردن مردم را نسبت به درآمدهاي تبليغاتي‌اش در اولويت قرار داده است؟
سياست ”يک بار فروش به مشتري حداکثري» همچنان فريب مي‌دهد
به نظر مي‌رسد سياست شرکت‌هاي ايچنيني چه در
فروش نرم‌افزار يا حتي کالاهاي ديگر که آنها هم در تلويزيون فرصتي براي
تبليغ دارند، مي‌تواند سياست «يک بار فروش به مشتري حداکثري» نام گيرد.
آنها با حربه تبليغات گسترده تلويزيوني تلاش مي‌کنند فروش حداکثري
«حتي‌الامکان يک بار براي هر نفر» را داشته باشند. هدفشان اين است که مخاطب
را براي يک بار امتحان کردن ترغيب کنند و همين يعني تمام!
سياست اين شرکت‌ها که اساسا توليدکننده
نيستند، بر پايه رضايت مشتري نيست چون مي‌دانند تقريبا کسي از خريد
محصولشان راضي نمي‌شود و دفعه دومي (براي بعضي کالاها) در کار نخواهد بود؛
بنابراين در يک بازه زماني مشخص و به نسبت کوتاه با حربه تبليغات گسترده
تلويزيوني، بايد فروش حداکثري به «يک نفر»هاي زيادي داشته باشند.
برخي از آنها (اگر منشاء تمامشان به يک جا
با چندين شرکت نرسد) هر زمان هم با افت مشتري مواجه مي‌شوند، از فرصت‌هاي
مختلفي مثل اعياد و مناسبت‌هايي که مقبول افکار عمومي در تلويزيون باشد،
سوءاستفاده مي‌کنند و با پايين آوردن قيمت کالايشان، مشتري جديد مي‌گيرند.
گاهي هم با حربه ”فروش با تخفيف ويژه به ۱۰۰ نفري اولي که هرچه سريع‌تر
پيامک بزنند!» يا بعضا بي هيچ بهانه‌اي مانند اين نرم‌افزار، قيمت را آنقدر
پايين مي‌آورند تا از آخرين سودجويي‌ها بي‌نصيب نمانند.
گروه‌هايي از اين دست وجود دارند که در يک
بازه زماني روي فروش يک کالاي بعضا بي‌کيفيت، متمرکز مي‌شوند و تبليغات
گسترده تلويزيوني راه مي‌اندازند و به فروش فوق‌العاده‌اي هم مي‌رسند. حتي
ساز و کار حقوقي اين شرکت‌ها هم به گونه‌اي برنامه‌ريزي شده که هر زمان
خواستند فروش را قطع کنند و شرکت ايجادشده براي فروش آن برند مشخص را به
کلي محو کنند. آنها اما از کار نمي‌ايستند و تيم کاري‌شان را به سرعت روي
برندسازي براي فروش کالاهاي ديگر چون ظروف آشپزخانه، شامپو، کفش، کرم و …
متمرکز مي‌کنند؛ اگر همزمان با کالاي قبلي اين کار را نکنند. در اين اوضاع و
احوال، انتخاب با خودتان است!
منبع : ايسنا
|